„Nieświadomi obecności psychopatów wśród nas – Psychologowie ujawniają, jak ich zachowania zdradzają prawdę.

Osobowość psychopatyczna jest trudna do rozpoznania, choć na pierwszy rzut oka psychopaci mogą wyglądać jak każda inna osoba, czasami nawet bywają bardziej czarujący i towarzyscy.

W przeciwieństwie do powszechnego przekonania, psychopata nie musi być agresywny czy niebezpieczny. Chociaż takie przypadki istnieją, to głównymi cechami psychopatów są zaburzenia emocjonalne. Znacznie później ujawniają się takie aspekty, jak brak empatii, współczucia, czy sumienia. Ważne jest, aby nauczyć się rozpoznawać psychopatę.

Kiedyś myślano, że psychopaci są całkowicie obojętni na uczucia innych, ale obecnie wiadomo, że to niekoniecznie prawda. Psychopaci mogą zwracać uwagę na myśli i uczucia innych, ale nie pozwalają sobie na ich przeżywanie. Są świadomi możliwości wyrządzenia krzywdy i bólu, jednak, w przeciwieństwie do innych, nie odczuwają z tego powodu wyrzutów sumienia.

Charakterystyczna dla psychopatów jest właśnie ta brak empatii. Znają oni ogólne zasady funkcjonowania społecznego, ale skupiają się na własnym komforcie i zadowoleniu, często wykazując egoizm.

Niektórzy mylnie utożsamiają psychopatów z socjopatami. Socjopatia ma jednak inne podłoże, wiąże się z czynnikami społecznymi i środowiskowymi, podczas gdy psychopatia nie wyklucza towarzyskich kontaktów i często wiąże się z uwodzicielskim, imponującym zachowaniem.

Uważa się, że cechy psychopatyczne mogą być wrodzone, ale pewne doświadczenia życiowe mogą je pogłębiać.

Hervey M. Cleckley, autor książki „The Mask Of Sanity”, podał inną listę 16 cech afektywnych i interpersonalnych psychopaty, które dobrze opisują jego funkcjonowanie w społeczeństwie:

1. Konsekwentne powtarzanie zachowań mimo kar,
2. Nieumiejętność wyciągania wniosków z doświadczeń,
3. Brak planów życiowych,
4. Rzadkie odczuwanie lęku, brak poczucia winy,
5. Nieprzestrzeganie dyscypliny i prawa,
6. Pobieżne życie seksualne, niewielka integracja uczuciowa z partnerem,
7. Problemy z interakcjami społecznymi,
8. Impulsywność i brak przewidywania konsekwencji,
9. Robienie dobrego wrażenia, manipulowanie innymi,
10. Dążenie do przyjemności i spełnianie własnych potrzeb,
11. Uboższe kontakty emocjonalne,
12. Niezdolność do wypełniania obietnic,
13. Nieadekwatne motywacje zachowań,
14. Brak wyrzutów sumienia,
15. Rzadkie samobójstwa,
16. Impulsywne reakcje i fantazja po spożyciu alkoholu.

Psychiatrzy, tacy jak Hare, Hart i Harpur, zaproponowali listę 10 kryteriów do oceny zaburzeń psychopatycznych:

1. Brak odpowiedzialności,
2. Impulsywność,
3. Słaba kontrola zachowania,
4. Antyspołeczne zachowania w dorosłości,
5. Wczesne zaburzenia zachowania,
6. Skłonność do manipulacji i oszustwa,
7. Brak empatii i współczucia,
8. Brak wyrzutów sumienia,
9. Zawyżona i nieadekwatna samoocena,
10. Łatwość wypowiedzi, powierzchowny urok osobisty.